Ik kan het wel, maar het lukt me niet

Mijn jongste zoon van zeven, druk bezig een legokasteel in elkaar te zetten, roept vol frustratie "ik kan het wel, maar het lukt me niet!".

Soms hebben mijn kinderen precies de woorden die ik niet kan vinden. Dát gevoel, dat ik in mijn hoofd precies weet hoe ik wil reageren op die ene rot opmerking, die ongepaste grap, dat goedpraten van uitsluiting. In mijn hoofd kan ik het, maar in het moment lukt het me niet. Ik ben zo iemand die vervolgens, 's avonds in bed, die hele scène in mijn hoofd opnieuw afspeelt, wensend dat ik anders had gereageerd.

Tijdens een training, een paar maanden geleden, oefende ik als trainingsacteur met deelnemers wat zij konden doen als ze zich overrompeld voelden door een ad hoc vraag van een leidinggevende. Ze bedachten zinnen die voor hen natuurlijk voelden. Zoals `ik moet hier even over nadenken, geef me een momentje´. Of: 'voordat ik nu iets beloof wat ik niet waar kan maken, wil ik eerst mijn agenda checken'. Ik speelde de leidinggevende, zij reageerden. De eerste drie keer kwam het antwoord stotterend, weifelend, met rode, warme wangen. We bleven het herhalen, totdat de woorden steeds makkelijker en natuurlijker kwamen.

Als trainingsacteur is het dat mechanisme waar ik mee werk. De vertaling van de theorie, van het rationele, van alle gedachten in je hoofd naar actie. En daarbij mild zijn voor je eigen reflexen en stressreacties. Het fijne aan oefenen is dat het niet gaat over goed of fout. We creëren met elkaar ruimte om te experimenteren, te ontdekken, te doen wat we anders nooit doen. Zeggen wat we niet durven te zeggen. Opstaan, waar we dat in het echte leven moeilijk vinden. We pauzeren waar nodig, spoelen terug of vooruit, doen het nog eens opnieuw.

En vaak zie ik iets wonderlijks gebeuren, want als dat wat je eigenlijk wilt zeggen als eens over je lippen is gegaan, dan is het de volgende keer makkelijker. Als het lukt om een reactie te vinden die dicht bij jezelf ligt, dan is het de volgende keer makkelijker. Als je een situatie herkent van een oefensituatie, dan is het de volgende keer makkelijker.

Het legokasteel dat nu, geheel afgebouwd, staat te stralen op de kast is voor mij daarvan een bewijs.

Merel